“Làm thế nào để kể một câu chuyện hay?” – Đây là một câu hỏi khó với nhiều bạn, bởi quá trình biến những ý tưởng và nội dung thô thành những ngôn từ đầy hấp dẫn chưa bao giờ là một hành trình dễ dàng với những nhà diễn thuyết. Hãy tham khảo 7 dạng câu chuyện trong cuốn The Seven Basic Plots: Why We Tell Stories, Christopher Booker. Đây không phải là một danh sách hoàn hảo dù theo nghĩa nào đi nữa – nhưng hãy thử nghĩ đến 1 cuốn sách, 1 bộ phim, hay 1 vở kịch mà không thuộc một trong những dạng này xem.
1. Chiến thắng Quái vật
Bộ phim Beowulf và Star Wars: A New Hope có điểm gì giống nhau? Trong cả hai câu chuyện, nhân vật chính đều bắt đầu hành trình tiêu diệt một kẻ xấu quyền năng hoặc một thế lực hắc ám đang đe dọa đến quê hương, gia đình của anh/cô ấy.
Thông thường, dường như cơ hội chiến thắng đều không nghiêng về phía có lợi cho các anh hùng của chúng ta, nhưng sự dũng cảm và tháo vát của họ đã giúp họ vượt qua nguy hiểm.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Nói chuyện về việc bạn đã thành công mặc dù cơ hội chiến thắng của bạn rất thấp
- Bàn luận về những bài học cuộc sống mà một trải nghiệm tương tự như vậy đã dạy bạn
- Thể hiện việc bạn, nhóm của bạn hoặc công ty của bạn đã trở nên mạnh mẽ hơn như thế nào khi đối mặt với nghịch cảnh
2. Từ Nghèo khó đến Giàu có
Một anh hùng với xuất thân bần hàn đã đạt được những thứ mà cô ấy hoặc anh ấy muốn – tiền, quyền lực, người yêu – trước khi mất tất cả và rồi lại chiến đấu để dành lại những điều đó thêm một lần nữa.
Nhân vật chính thường sẽ có nhiều hơn những thứ mà họ có thể xử lý và không thể đương đầu với thành công của mình – trước khi trưởng thành và dành lại những điều họ mong ước.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Nói về tầm quan trọng của việc đương đầu với những sai lầm của bản thân
- Bàn luận về lợi ích của việc chấp nhận rủi ro và khả năng bị tổn thương
- Thể hiện câu chuyện nhân vật thiện đã có được thành công ngày hôm nay như thế nào
3. Hành trình và Trở về
Nhân vật chính du lịch đến một nơi hoàn toàn xa lạ, gặp những người mới và vượt qua hàng loạt những thử thách, cố gắng để trở về nhà. Những tình bạn mới và sự thông thái vừa lĩnh hội của họ cho phép họ tìm đường trở về nhà một lần nữa.
Kịch bản này phổ biến trong các câu chuyện của trẻ em bởi vì nó thường kể về việc nhân vật chính phát hiện ra một hòn đảo kỳ diệu để khám phá.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Nói về những lợi ích của việc sẵn sàng đón nhận những trải nghiệm.
- Thể hiện việc nhân vật chính đã học được gì trong suốt những chuyến đi của mình
- Thể hiện sức mạnh của tình bạn
4. Cuộc chinh phục
Người anh hùng bắt đầu cuộc săn tìm một phần thưởng cụ thể, vượt qua hàng loạt những thử thách và cám dỗ. Họ có thể có khuyết điểm ngăn cản họ trong quá khứ mà họ cần phải vượt qua để thành công.
Cô ấy hoặc anh ấy thường được đồng hành bởi một nhóm những người cùng chí hướng với những kỹ năng bổ sung cho nhau, hỗ trợ cô ấy hoặc anh ấy trong suốt quãng đường.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Nói về tầm quan trọng của việc kiên trì theo đuổi niềm tin của mình
- Thể hiện nhân vật chính đã trưởng thành về mặt cảm xúc như thế nào để có thể thành công
- Thể hiện sức mạnh của làm việc nhóm
5. Câu chuyện Hài hước
Chuyện hài là một câu chuyện vui vẻ tập trung vào một số mâu thuẫn (thường liên quan đến những hiểu lầm hoặc nhận dạng nhầm) dẫn đến xung đột trước khi có một kết thúc vui vẻ.
Đôi khi chuyện hài hước sẽ tập trung vào một anh hùng và một nữ anh hùng được định sẵn sẽ ở bên nhau – tuy nhiên, những thế lực bên ngoài lại khiến họ rời ra nhau. Cuối cùng, mâu thuẫn được giải quyết và mọi người trở về nhân dạng thật của mình.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Nói về những khó khăn ban đầu của một mối quan hệ trong giao tiếp thường ngày– quan hệ lãng mạn, quan hệ xã hội hoặc kinh doanh
- Bàn luận những điều nhân vật chính đã học được từ việc thương lượng trong một hoàn cảnh khó khăn
- Thể hiện việc các bên đã thấu hiểu và ủng hộ nhau như thế nào
6. Câu chuyện Bi kịch
Nhân vật chính là một người xấu tính hoặc khó chịu, thường là kẻ ác, và câu chuyện diễn tả sự thất bại của anh ta hoặc cô ta, điều được xem như là một kết thúc có hậu.
Đôi khi kẻ ác sẽ bắt đầu hối hận vì hành động độc ác của mình ở cuối câu chuyện, nhưng thường sẽ là quá muộn và họ chết hoặc bị hủy hoại. Thất bại của một kẻ ác sẽ cho phép những nhân vật “tốt” còn lại của câu chuyện phát triển.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Sử dụng nhân vật nguyên tắc để đại diện và giải thích một vấn đề lớn hơn trong xã hội
- So sánh các giá trị và quy tắc của riêng bạn với những người khác
- Thể hiện cách làm thế nào để KHÔNG làm một việc gì và những điều chúng ta có thể học từ lỗi lầm của những người xấu
7. Tái sinh
Nhân vật chính là một nhân vật xấu hoặc khó chịu, đã được cho thấy lỗi lầm trong hành động của mình và biết chuộc lỗi trong suốt chiều dài câu chuyện.
Thường sẽ có một nhân vật hỗ trợ quá trình sám hối để giúp đỡ nhân vật ác thực hiện sự chuyển đổi. Nhân vật giúp sám hối này thường ở dưới dạng một đứa bé hoặc người mà nhân vật chính yêu, và công việc của họ là để cho nhân vật chính biết thế giới quan của họ đã bị bóp méo như thế nào và cho họ thấy tình yêu.
Câu chuyện này phù hợp khi bạn:
- Nói về một trải nghiệm giúp khai sáng cho bạn
- Thể hiện tầm quan trọng của việc có được sự hỗ trợ từ người thân
- Thể hiện rằng mọi người đều có khả năng thay đổi để trở nên tốt hơn.
